Construcción de la violencia en México. Un análisis desde la teoría literaria
| Autor | Gonzalo Soltero |
| Cargo | Profesor de la Escuela Nacional de Estudios Superiores, Unidad León, de la UNAM, México |
| Páginas | 121-142 |
Γονζαλο Σολτερο∗∗
Ρεσυµεν
Εστε αρτχυλο προπονε θυε λα τεορα λιτεραρια, εν εσπεχφιχο λασ χατεγορασ δε ναρρατιϖιδαδ
ψ τριπλε µµεσισ, πυεδε σερ τιλ παρα χοµπρενδερ χ⌠µο λα ϖιολενχια σε ηα χονστρυιδο
σοχιαλµεντε, δεσδε ελ δισχυρσο οφιχιαλ ψ λα ρεπρεσενταχι⌠ν µεδι〈τιχα, χοµο ελ προβλεµα
µ〈σ γραϖε δε Μξιχο. Χοµο εστυδιο δε χασο αναλιζο αλγυνοσ ασπεχτοσ δε λα γυερρα
αλ ναρχο δυραντε ελ σεξενιο δε Φελιπε Χαλδερ⌠ν Ηινοϕοσα (2006−2012) α παρτιρ δε λασ
οβσερϖαχιονεσ θυε Φερνανδο Εσχαλαντε Γονζαλβο ηα ηεχηο αλ ρεσπεχτο.
Παλαβρασ χλαϖε: ϖιολενχια, γυερρα αλ ναρχο, ναρρατιϖιδαδ, τριπλε µµεσισ, χονστρυχχι⌠ν
δε προβλεµασ σοχιαλεσ.
Αβστραχτ
Τηε χονστρυχτιον οφ ϖιολενχε ιν Μεξιχο: Αν αναλψσισ φροµ λιτεραψ τηεορψ. Τηισ αρτιχλε
προποσεσ τηατ λιτεραρψ τηεορψ, ιν παρτιχυλαρ τηε χατεγοριεσ οφ ναρρατιϖιτψ ανδ τριπλε
µιµεσισ, χαν βε υσεφυλ το υνδερστανδ ηοω ϖιολενχε ηασ βεχοµε σοχιαλλψ χονστρυχτεδ
ασ τηε µοστ σεριουσ προβλεµ ιν Μεξιχο. Ασ α χασε στυδψ σοµε ασπεχτσ οφ τηε ωαρ ον
δρυγσ δυρινγ τηε πρεσιδενχψ οφ Φελιπε Χαλδερον Ηινοϕοσα (2006−2012), εσπεχιαλλψ τηε
οφφιχιαλ δισχουρσε αβουτ ιτ ανδ ιτσ µεδια ρεπρεσεντατιον, ωιλλ βε δισχυσσεδ, δραωινγ
φροµ οβσερϖατιονσ πυτ φορωαρδ βψ Φερνανδο Εσχαλαντε Γονζαλβο.
Κεψ ωορδσ: ϖιολενχε, ωαρ ον δρυγσ, ναρρατιϖιτψ, τριπλε µιµεσισ, χονστρυχτιον οφ σοχιαλ
προβλεµσ.
Αρτχυλο ρεχιβιδο ελ 18−02−16
Απερτυρα δελ προχεσο δε διχταµιναχι⌠ν: 14−03−16
Αρτχυλο αχεπταδο ελ 12−08−16
Χονστρυχχι⌠ν δε λα ϖιολενχια εν Μξιχο
Υν αν〈λισισ δεσδε λα τεορα λιτεραρια∗
∗ Ινϖεστιγαχι⌠ν ρεαλιζαδα γραχιασ αλ Προγραµα ΥΝΑΜ−∆ΓΑΠΑ−ΠΑΠΙΙΤ ΙΑ400614.
∗∗ Προφεσορ δε λα Εσχυελα Ναχιοναλ δε Εστυδιοσ Συπεριορεσ, Υνιδαδ Λε⌠ν, δε λα ΥΝΑΜ,
Μξιχο [γσολτερο≅ενεσ.υναµ.µξ].
122
Πολτιχα ψ Χυλτυρα, οτο〉ο 2016, νµ. 46, ππ. 121−142
Γονζαλο Σολτερο
ΙΝΤΡΟ∆ΥΧΧΙΝ
υ〈λ εσ ελ προβλεµα µ〈σ σεριο δε Μξιχο? Λα
µαψορα δε λοσ ηαβιταντεσ δελ πασ ηα χοινχιδιδο,
δεσδε ηαχε υν παρ δε δχαδασ, θυε σε τρατα δε
λα ινσεγυριδαδ.1 Πυεδε παρεχερ οβϖιο ψ νο φαλταν ραζονεσ παρα αργυµενταρ
θυε ασ σεα: πορ εϕεµπλο, λα πρινχιπαλ χαυσα δε µυερτε παρα λοσ ηοµβρεσ
µεξιχανοσ εντρε λοσ 25 ψ 44 α〉οσ δε εδαδ εσ ελ ηοµιχιδιο.2 Λα ϖιολενχια ηα
γαναδο τερρενο εν λα περχεπχι⌠ν χιυδαδανα, εν λα χοβερτυρα µεδι〈τιχα ψ εν
ελ δισχυρσο οφιχιαλ. Παρα χοµπρενδερ εστε φεν⌠µενο εν ελ αχτυαλ χοντεξτο
µεξιχανο εσ φυνδαµενταλ εστυδιαρ ελ φυνχιοναµιεντο δε λα εσφερα πβλιχα:
ελ προχεσο µεδιαντε ελ χυαλ λα ϖιολενχια σε ηα χονστιτυιδο, εν λα αγενδα
ναχιοναλ ψ αντε λοσ χιυδαδανοσ, χοµο νυεστρο προβλεµα µ〈σ αχυχιαντε. Λο
θυε προπονε εστε αρτχυλο εσ θυε ελ υσο δε αλγυνασ χατεγορασ δε λα τεορα
λιτεραρια, απλιχαδασ αλ αν〈λισισ δε ασπεχτοσ πυντυαλεσ δε λα ρεαλιδαδ ναχιοναλ
ρεχιεντε, πυεδε ρεσυλταρ τιλ παρα εντενδερ λο αντεριορ ψ παρα χοµπλεµενταρ
λα δισχυσι⌠ν τε⌠ριχα σοβρε λα ϖιολενχια.
Φερνανδο Εσχαλαντε Γονζαλβο, εν χυψασ οβσερϖαχιονεσ σοβρε εστε τεµα µε
αποψαρ α λο λαργο δελ τεξτο, ηα δεχλαραδο θυε ελ γραν τεµα δελ σεξενιο δελ
πρεσιδεντε Φελιπε Χαλδερ⌠ν Ηινοϕοσα (2006−2012) εν πολτιχα ψ µεδιοσ φυε λα
γυερρα αλ ναρχο.3 Α παρτιρ δε εσταδστιχασ οφιχιαλεσ εστε αυτορ χοµπροβ⌠ θυε
ελ ηοµιχιδιο εν Μξιχο λλεϖαβα υνα τενδενχια δεχρεχιεντε ψ χυανδο Χαλδερ⌠ν
τοµ⌠ ελ χαργο εσταβα εν υν µνιµο ηιστ⌠ριχο.4 Σιν εµβαργο, λα ινχορποραχι⌠ν
δε λα ινσεγυριδαδ ψ ελ χριµεν οργανιζαδο αλ δισχυρσο δελ ποδερ δεσδε λοσ
πριµεροσ δασ δε συ µανδατο, ψ λα απροξιµαχι⌠ν α εστοσ ασυντοσ χοµο πολτιχα
δε Εσταδο, τυϖιερον χονσεχυενχιασ φυνεστασ παρα λα σοχιεδαδ. Ταλ ϖεζ λα µ〈σ
↵Χ
1 ΙΧΕΣΙ, ςιχτιµιζαχι⌠ν, ινχιδενχια ψ χιφρα νεγρα εν Μξιχο. Αν〈λισισ δε λα ΕΝΣΙ−6, Χυαδερνοσ
δελ ΙΧΕΣΙ 8, Μξιχο, ΙΧΕΣΙ, 2009, π. 12; Λυισ δε λα Βαρρεδα Σολ⌠ρζανο, Λα προφεχα, Λα Ραζ⌠ν,
Μξιχο, 6 δε µαψο δε 2010 [ ηττπ://ω ωω.ραζον. χοµ.µξ/σπ ιπ.πηπ?πα γε=χολυµ νιστα&ιδ_
αρτιχλε=31793]; ΙΝΕΓΙ, Ενχυεστα ναχιοναλ δε ϖιχτιµιζαχι⌠ν ψ περχεπχι⌠ν σοβρε σεγυρι δαδ
πβλιχα (Ενϖιπε). Βολετν δε πρενσα νµ. 395/15, Αγυασχαλιεντεσ, ΙΝΕΓΙ, 30 δε σεπτιεµβρε
δε 2015, π. 12.
2 ΙΝΕΓΙ, Πρινχιπαλεσ χαυσασ δε µορταλιδαδ πορ ρεσιδενχια ηαβιτυαλ, γρυποσ δε εδαδ ψ σεξο
δελ φαλλεχιδο. Χονσυλτα δε ρεσυλταδοσ: ταβυλαδοσ β〈σιχοσ, Αγυασχαλιεντεσ, ΙΝΕΓΙ [ωωω.ινεγι.οργ.
µξ/εστ/χοντενιδοσ/προψεχτοσ/ρεγιστροσ/ϖιταλεσ/µορταλιδαδ/ταβυλαδοσ/ΧονσυλταΜορταλιδαδ.ασπ].
3 Φερνανδο Εσχαλαντε Γονζαλβο, Ελ χριµεν χοµο ρεαλιδαδ ψ ρεπρεσενταχι⌠ν, Μξιχο, Ελ
Χολεγιο δε Μξιχο, 2012, π. 10.
4 Φερνανδο Εσχαλαντε Γονζαλβο, Ελ ηοµιχιδιο εν Μξιχο εντρε 1990 ψ 2007, Μξιχο, Ελ
Χολεγιο δε Μξιχο/ΣΣΠ, 2009, π. 26.
Para continuar leyendo
Solicita tu prueba