Los territorios ilegales mexicanos y la violencia regional en Michoacán
| Autor | Miguel Ángel Vite Pérez |
| Cargo | Doctor en sociología, Universidad de Alicante, España |
| Páginas | 101-117 |
Μιγυελ ℑνγελ ςιτε Πρεζ∗
Λοσ τερριτοριοσ ιλεγαλεσ µεξιχανοσ
ψ λα ϖιολενχια ρεγιοναλ εν Μιχηοαχ〈ν
Ρεσυµεν
Ελ αρτχυλο ρεφλεξιονα αχερχα δε λα εξιστενχια δε τερριτοριοσ ιλεγαλεσ, χονσιδεραδοσ
χοµο υν ορδεν σοχιοεχον⌠µιχο, δονδε ελ νεγοχιο δελ ναρχοτρ〈φιχο ηα χονφιγυραδο
υνα χαδενα δε ϖιολενχια χον λα παρτιχιπαχι⌠ν δε διϖερσοσ αχτορεσ (ναρχοτραφιχαντεσ,
ποβλαδορεσ, εµπρεσαριοσ ψ αυτοριδαδεσ) πορ λοσ αλτοσ βεν εφιχιοσ δεριϖαδοσ δε λα
εξπανσι⌠ν δε λοσ νεγοχιοσ ιλεγαλεσ. Εστο σε ιλυστρα χον αλγυνοσ ηεχηοσ συχεδιδοσ εν
Τιερρα Χαλιεντε, Μιχηοαχ〈ν, θυε ινφλυψερον εν λα χονφορµαχι⌠ν δε τερριτοριοσ ιλεγαλεσ,
δονδε νο εξιστε υν ϖαχο δελ ποδερ εσταταλ πορ αυσενχια δελ Εσταδο µεξιχανο, περο
λα ρεπρεσενταχι⌠ν σοχιαλ λε ατριβυψε α διχηα αυσενχια λα φαλτα δε σεγυριδαδ πβλιχα παρα
λοσ ηαβιταντεσ. Εσα ιντερπρεταχι⌠ν ρεσυλτα ερρ⌠νεα πορθυε νο σε ηα χονσιδεραδο λα
πρεσενχια δε υν ορδεν σοχιαλ ρυραλ, αρτιχυλαδο α λα τρασναχιοναλιζαχι⌠ν δε λα προδυχχι⌠ν
ψ χονσυµο δε δρογασ χον λα παρτιχιπαχι⌠ν δελ ποδερ πολτιχο.
Παλαβρασ χλαϖε: ϖιολενχια πλυραλ, τερριτοριοσ ιλεγαλεσ, αχυµυλαχι⌠ν πορ δεσποσεσι⌠ν,
γυερρα εχον⌠µιχα, αυτοδεφενσασ αρµαδασ.
Αβστραχτ
Ιλλεγαλ Μεξιχαν τερριτοριεσ ανδ ρεγιοναλ ϖιολενχε ιν Μιχηοαχ〈ν. Τηε αρτιχλε ρεφλεχτσ ον τηε
εξιστενχε οφ ιλλεγαλ τερριτοριεσ, χονσιδερεδ ασ α σοχιο−εχονοµιχ ορδερ, ωηερε τηε δρυγ
βυσινεσσ ηασ σετ υπ α χηαιν οφ ϖιολενχε ινϖολϖινγ διφφερεντ αχτορσ (τραφφιχκερσ, ρεσιδεντσ,
βυσινεσσµεν ανδ αυτηοριτιεσ) βψ ηιγη βενεφιτσ οφ εξπανσιον οφ ιλλεγαλ βυσινεσσ. Τηισ ισ
ιλλυστρατεδ βψ σοµε εϖεντσ τηατ οχχυρρεδ ιν Τιερρα Χαλιεντε, Μιχηοαχ〈ν, ωηιχη ινφλυενχεδ
τηε σηαπινγ οφ τηειρ ιλλεγαλ τερριτοριεσ, ωηερε τηερε ισ α ϖαχυυµ οφ στατε ποωερ αττριβυτεδ
το αν αβσενχε οφ τηε Μεξιχαν Στατε, βυτ πλαψεδ βψ τηε σοχιαλ ρεπρεσεντατιον τηατ Ηε
αττριβυτεδ ηισ αβσενχε τηε λαχκ οφ πυβλιχ σεχυριτψ φορ τηε ινηαβιταντσ. Ηοωεϖερ, τηατ
ιντερπρετατιον ισ ωρονγ βεχαυσε ιτ ηασ νοτ χονσιδερεδ ιν ιτσ αναλψσισ τηε πρεσενχε οφ α
ρυραλ σοχιαλ ορδερ, αρτιχυλατεδ το τηε τρανσνατιοναλιζατιον οφ προδυχτιον ανδ χονσυµπτιον
οφ δρυγσ ωιτη τηε παρτιχιπατιον οφ πολιτιχαλ ποωερ.
Κεψ ωορδσ: πλυραλ ϖιολενχε, ιλλεγαλ τερριτοριεσ, αχχυµυλατιον βψ δισποσσεσσιον, εχονοµιχ
ωαρφαρε, αρµεδ παραµιλιταριεσ.
Αρτχυλο ρεχιβιδο ελ 19−02−16
Απερτυρα δελ προχεσο δε διχταµιναχι⌠ν: 14−03−16
Αρτχυλο αχεπταδο ελ 02−08−16
∗ ∆οχτορ εν σοχιολογα, Υνιϖερσιδαδ δε Αλιχαντε, Εσπα〉α [µιγυελϖιτεπερεζ≅ψαηοο.χοµ.µξ].
102
Πολτιχα ψ Χυλτυρα, οτο〉ο 2016, νµ. 46, ππ. 101−117
Μιγυελ ℑνγελ ςιτε Πρεζ
λ προπ⌠σιτο δελ αρτχυλο εσ αναλιζαρ λοσ τερριτοριοσ ιλεγαλεσ
µεξιχανοσ χοµο υν ορδεν σοχιαλ, χαραχτεριζαδο πορ
λα ϖιολενχια, τρανσφορµαδα εν υνα χαδενα θυε ρελαχιονα λασ αχχιονεσ δε συσ
ηαβιταντεσ, αυτοριδαδεσ ψ οργανιζαχιονεσ χριµιναλεσ, εν υν χοντεξτο δε λυχηα
εχον⌠µιχα πορ λασ ρεντασ ο βενεφιχιοσ, οριγιναδοσ πορ λοσ νεγοχιοσ ιλχιτοσ,
αηορα ϖινχυλαδοσ χον ελ τρ〈φιχο δε δρογασ.1
Παρα χυµπλιρ χον ελ οβϕετιϖο εσταβλεχιδο, µε ηε αποψαδο εν χονχεπτοσ
σοχιολ⌠γιχοσ,2 χοµο πυντοσ δε ϖιστα θυε αψυδαν α ιντερπρεταρ υνα ρεαλιδαδ
σοχιαλ χαραχτεριζαδα πορ λα λλαµαδα ιλεγαλιδαδ, θυε σε ηα χονφυνδιδο χον λα
χριµιναλιδαδ ϖισυαλιζαδα χοµο χαυσα δε λα εξπανσι⌠ν δε λα δεσιγυαλδαδ σοχιαλ,
γενεραδα πορ ελ µοδελο εχον⌠µιχο νεολιβεραλ.
Λοσ χονχεπτοσ τε⌠ριχοσ α λοσ θυε σε ρεχυρρε περµιτεν οβσερϖαρ λο σιγυιεντε:
λα πρεσενχια δελ Εσταδο µεξιχανο εν λα ϖιδα χοτιδιανα ρεγιοναλ χοµο ϖιολενχια
ΙΝΤΡΟ∆ΥΧΧΙΝ
Ε
1 Ελ υσο δε µοδοσ δε πενσαµιεντο χοµο λασ µετ〈φορασ, αναλογασ, ασ χοµο πενσαµιεντο
ιντυιτιϖο χοµο λ⌠γιχο, εσπεχυλαχι⌠ν, εντρε οτροσ, φορµα παρτε δε λα τεοριζαχι⌠ν χρεατιϖα, εσ δεχιρ
θυε λασ ιδεασ υτιλιζαδασ εν εστε αρτχυλο παρα εστυδιαρ ελ τεµα προπυεστο, χοµο πορ εϕεµπλο
χαδενα δε ϖιολενχια, Εσταδο δισχοντινυο, τερριτοριοσ ιλεγαλεσ ο µ〈ργενεσ δελ Εσταδο, ηαχεν
ρεφερενχια α υνα ρεαλιδαδ σοχιαλ, χαραχτεριζαδα πορ λα εξιστενχια δε γρυποσ αρµαδοσ, θυε εϕερχεν
λα φυερζα, λο θυε χυεστιονα λα ιδεα γενεραλ (τε⌠ριχα) δε θυε υνα δε λασ χαραχτερστιχασ δελ Εσταδο
µοδερνο εσ ελ µονοπολιο δε λα φυερζα φσιχα, ασ χοµο οτρα ιδεα αβστραχτα, α σαβερ: ελ Εσταδο
µεξιχανο εσ ρεσπονσαβλε δε λασ σιτυαχιονεσ δε ινσεγυριδαδ πβλιχα πορθυε εστ〈 αυσεντε εν
διφερεντεσ παρτεσ δελ τερριτοριο ναχιοναλ. Μ〈σ θυε αυσεντε τιενε υνα πρεσενχια νο υνιφορµε ε
ιντερµιτεντε, εν οτρασ παλαβρασ, δισχοντινυα α νιϖελ τερριτοριαλ. Περο λο θυε συχεδι⌠ εν Τιερρα
Χαλιεντε µοστρ⌠ θυε ελ Εσταδο µεξιχανο παρτιχιπ⌠ δε µανερα ιντερµιτεντε ψ δισχοντινυα εν λα
ρεπροδυχχι⌠ν δε λα ϖιολενχια εν λα ρεγι⌠ν, λιγαδα α υνα χοψυντυρα δε χοµβατε αλ λλαµαδο χριµεν
οργανιζαδο, πορ ταλ µοτιϖο φυε περτινεντε υσαρ λα ιδεα δε χαδενα, δονδε λοσ προδυχτορεσ δε
λα ϖιολενχια σον αχτορεσ διϖερσοσ, εντρε στοσ ελ Εσταδο. Ριχηαρδ Σωεδβεργ, Ελ αρτε δε λα τεορα
σοχιαλ, Μαδριδ, Χεντρο δε Ινϖεστιγαχιονεσ Σοχιολ⌠γιχασ, 2016, ππ. 196−198.
2 Πορ εϕεµπλο, χονσιδεραρ λασ ρελαχιονεσ σοχιαλεσ χοµο χονδυχτα πλυραλ ψ ρεχπροχαµεντε
ρεφεριδα χον υν σιγνιφιχαδο ο σεντιδο θυε χονστρυψε, χονσερϖα ψ τρανσφορ µα υν ορδεν σοχιαλ
χον βασε εν νορµασ λεγαλεσ, µοραλεσ ο χονϖενχιοναλεσ. Τηοµασ Λυχκµανν, Χονοχιµιεντο ψ
σοχιεδαδ. Ενσαψοσ σοβρε αχχι⌠ν, ρελιγι⌠ν ψ χοµυνιχαχι⌠ν, Μαδριδ, Τροττα, 2008, ππ. 107−110.
Εστε συπυεστο περµιτε εστυδιαρ λα εξιστενχια δε διϖερσοσ ⌠ρδενεσ σοχιαλεσ α παρτιρ δελ αν〈λισισ
δε λα αχχι⌠ν δε λοσ θυε ιντερϖιενεν εν ελ µισµο, οριενταδοσ πορ ιντερεσεσ ψ χρεενχιασ, θυε σε
ηαν χονϖερτιδο εν παρτε δελ δισχυρσο δε λα ινσεγυριδαδ πβλιχα, ϖισυαλιζαδα χοµο υνα χρεενχια
θυε περτενεχε µ〈σ α λα εσφερα δελ χαστιγο, φαϖοραβλε α λα χριµιναλιζαχι⌠ν δε αλγυνασ πρ〈χτιχασ
ιλεγαλεσ. Ηαβρα θυε διστινγυιρ χυ〈νδο λο ιλεγαλ παρα ελ Εσταδο σε τρανσφορµα εν υνα σιτυαχι⌠ν
χριµιναλ, βαϕο λα ⌠πτιχα δε λα µιλιταριζαχι⌠ν δε λα σεγυριδαδ πβλιχα. Λοχ Ωαχθυαντ, Υρβαν
Ουτχαστσ: Α χοµπαρατιϖε σοχιολογψ οφ αδϖανχεδ µαργιναλιτψ, Λονδρεσ, Πολιτψ, 2007.
Para continuar leyendo
Solicita tu prueba